Criminal law: procedure and offences

Veturinn 1999 urðu Þrándheimsbúar felmtri slegnir vegna voveiflegs morðs sem framið var þar. Fertug kona, Gerd Norheim, var ráðin af dögum af fyrrverandi un- nusta sínum. Hann byrlaði henni eitur og eitrið var þallíumsúlfat.Morðinginn staðhæfði að hann hefði ekki ætlað að myrða Gerd. Ástæðan fyrir því að hann eitraði fyrir henni hefði verið sú að hann hefði ætlað henni að missa hárið til þess að hún gengi ekki í augun á öðrum karlmönnum. Í kjölfar þess vonaði hann að hún sneri aftur til sín.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Þann 13. september 2000 boðaði lögreglan í Kristiansand til blaðamannafundar til þess að skýra frá því að hún hefði upplýst eitt hryllilegasta morðmál sem komið hafði til hennar kasta fyrr og síðar. Ódæðið hafði verið drýgt á Baneheia, útivis- tarsvæði rétt norðan við miðbæ Kristiansands. Tveim litlum stúlkum, átta og tíu ára, hafði verið nauðgað og þær myrtar. Tveir ungir menn voru ákærðir fyrir verk- naðinn.Þessi grein fjallar um þátt lögreglunnar í leitinni að stúlkunum meðan þeirra var saknað og það hvernig hún lagði kapp á að átta sig á öllum mannaferðum á þessum slóðum á þeim tíma og komst síðan að því hverjir höfðu framið þennan hræðilega glæp.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Móðirin var 23ggja ára dóttirin aðeins tæplega 3ggja ára.Hver var morðinginn? Hvar var hann niðurkominn? Hver var ástæðan? Spurningar hrönnuðust upp þegar lík af barni og ungri konu fundust grafin áeynni Fanø.Og hverjar voru þær eiginlega? Grænlensk kona og dóttir hennar.Hjónaband sem endaði með morði á móður og dóttur og lögreglan í Esbjerg varskyndilega í miðju morðmáli sem krafðist alþjóðlegs samstarfs.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Atburður sá, er hér segir frá, og dómsmálið, sem á eftir fylgdi, vakti mikla athygli á sínum tíma. Morðið var hrottafengið en einnig þóttu örlög morðingjans og hins myrta sérkennileg og það, hvernig þau höfðu tvinnast saman sem að lokum leiddi til þessa sviplega voðaverks.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

16. júní árið 2000. Fallegur sumardagur, sólskin og hiti. Ekki ský á himni. Síðasti skóladagur í Nyager-skólanum í Rødovre í Danmörku. Börnunum fannst þetta að sjálfsögðu besti dagur ársins, glöð og hamingjusöm hlökkuðu þau til að njóta sumarsins, fara í frí með foreldrum sínum og hvíla sig frá stundatöflu skólans. Engan grunaði að þessi dagur mundi snúast upp í andhverfu sína; yrði dagur sorgar og óhugnaðar, að viðurstyggilegur glæpur myndi binda enda á líf tveggja af nemendum skólans.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

„Ekki eru allar ferðir til fjár þótt farnar séu." Þannig hljóðar gamall, íslenskur málsháttur og hann sannaðist eftirminnilega á óheppnum, ungum manni sem stytti sér leið fram hjá góðum siðum og ramma laganna til að koma bílnum sínum í ökufært ástand.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Illmögulegt hefði reynst að upplýsa þetta mál, sem við höfum kallað ,,Á hælum maraþonhlaupara", ef ekki hefði verið um einstaka samvinnu norrænna lögreglu- manna að ræða. Samvinnan felst í því að norræn lögreglustjóraembætti hafa dag- lega samband sín í milli og skiptast á um að senda menn á sínum vegum út um allan heim.Í þessu tilviki var það sænski tengiliðurinn í Aþenu, sem jafnframt var sendifull- trúi í Búlgaríu, sem átti heiðurinn af því að hafin var rannsókn á málinu.Greinarhöfundur starfar sem sérfræðingur við útlendingadeild rannsóknar- lögreglunnar (Kripos). Deildin hefur fjögur meginverkefni með höndum: smygl á innflytjendum, fölsuð ferðaskilríki, fölsuð persónueinkenni og ólöglega atvinnu- þátttöku.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Hinn 11. september 2001 mun lifa í huga flestra jarðarbúa um ókomna tíð vegna hryðjuverkaárásanna sem gerðar voru á Bandaríkin þann dag. Þennan dag gerðust hér á landi ótengdir atburðir sem urðu kveikjan að því máli sem hér er til umfjöllunar. Ísland, þessi litla eyja norður í Dumbshafi, varð vettvangur skipu- lagðrar fjárglæfrastarfsemi sem átti eftir að teygja anga sína víða áður en yfir lauk. Í eftirfarandi frásögn er nöfnum sakborninganna breytt.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Þann 5. júní 2002 kom Eje Nilsson inn í verslunina Rimi á Sandavägen í Upp- lands Västby. Hann ætlaði að kaupa mat. Hverfið er kallað „Gleðin" en fyrir Eje var nafnið vægast sagt öfugsnúið.Eje var nýlega orðinn fimmtugur og var að kaupa ýmsar vörur í kvöldmatinn sem hann ætlaði að gleðja sambýliskonu sína með. Hann vonaðist til að sonur hans og kærastan hans kæmu í heimsókn. Eje var herramaður og leyfði stressuðum viðskiptavini að fara fram fyrir sig í röðinni við kassann. Nokkrum mínútum seinna gekk hann rólega að bílnum sínum á bílastæðinu. Skyndilega var hann kominn í hættulegar aðstæður og varð að ákveða á sekúndubroti hvað hann ætti að gera. Póstræningi hljóp í veg fyrir hann og réðist á varnarlausa miðaldra konu og vildi þvinga hana til að afhenda honum bílinn sinn.Án þess að hika reyndi Eje að bjarga konunni ásamt tveimur öðrum konum sem voru farþegar í bílnum. Þessi félagslega samábyrgð kostaði hann lífið...Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Í greininni hér á eftir fjallar Jóhannes um geðsjúkdóminn ofsóknar-geðklofa og nefnir dæmi um hvernig aðilar með þennan sjúkdóm hafa komið til kasta lög- reglunnar. Greint er frá máli manns sem vegna þessa sjúkdóms síns framdi voðaverk á Akureyri árið 1995.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Árið 1998 er eftirminnilegra en mörg önnur. Það var annað árið mitt sem rannsók- narlögreglumaður og áttunda starfsár mitt í lögreglunni. Það var ár álags og streitu. Þetta var árið þegar litlar stúlkur, níu ára og yngri, gátu ekki verið að leik úti án eftirlits fullorðinna í Reykjavík, sérstaklega ekki í Fossvogi og í efra Breiðholti.Fyrsta atvikið átti sér stað í apríl 1997 á leikvelli í Breiðholti og varðaði átta ára gamla stúlku. Um haustið 1997 var tilkynnt um annað sams konar atvik en þá voru þolendurnir tvær ungar stúlkur, fimm og sex ára. Það atvik átti sér einnig stað á leikvelli í Breiðholtinu. Ekki var vitað hvort sami gerandi var á ferðinni og það var ekki margt sem tengdi málin saman. Engin brot voru tilkynnt frá septem- ber 1997 fram í apríl 1998, öllum til mikils léttis, en frá 4. apríl 1998 og fram undir miðjan ágústmánuð var tilkynnt um fimm kynferðis- og áreitisbrot sem vörðuðu litlar stúlkur. Öll tilvikin höfðu átt sér stað á opnum leiksvæðum og á leikskólalóðum síðari hluta dags. Í öllum tilvikunum skýrðu þolendurnir frá því að einn karlmaður hefði verið að verki.Þessi atvik rifjuðu upp fyrir íbúum í Fossvogi sams konar atburði sem átt höfðu sér stað á sömu slóðum þremur árum áður. Gat verið að sami maður væri aftur kominn á kreik? Rannsókn lögreglunnar snerist um að ná síbrotamanni sem njó- snaði um litlar stúlkur og áreitti þær. Við vorum í kapphlaupi við tímann þar sem margt benti til þess að gerandinn væri að verða harðhentari og ákveðnari við þolendurna.Eðli máls samkvæmt er ekki hægt að fjalla ítarlega um hvert tilvik. Málið varðar of margar fjölskyldur, ekki aðeins þolenda heldur ber einnig að taka tillit til fjöl- skyldu meints geranda.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Árið 2000, föstudaginn 14. apríl, klukkan 10:50, húktu tveir ungir menn í felum í kjallaranum í Senter Syd verslunarmiðstöðinni í Mortensrud í Osló. Þeir voru í dulargervi, með fjarskiptatæki og vopnaðir hlaðinni Mauser-skammbyssu. Þeir biðu eftir að peningahólf Kreditkassans yrði tæmt. Ætluðu sér að ráðast á bíl- stjórann þegar hann kæmi og hirða afrakstri gærdagsins. En þeir gripu heldur betur í tómt. Viðvörun hafði verið send út um að rán væri í uppsiglingu og þennan morgun ók bílstjórinn framhjá verslunarmiðstöðinni án þess að tæma næturhólfið.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Í Helsinki, þar sem íbúafjöldinn er næstum hálf milljón, eru framin allt að 800 ránum árlega. Þar af teljast um það bil 125 stórfelld rán, hin eru minni og ekki eins alvarleg. Flest ránin eiga sér stað á götum úti þar sem hinn almenni veg- farandi er rændur. Hægt er að varast þessi rán að einhverju leyti, með því að forðast tiltekna staði á tilteknum tímum. Oft er það þó svo að fórnarlömbin eiga sér engrar undankomu auðið og sem dæmi má nefna að í byrjun árs 2000 voru fimm eldri borgarar sem kærðu rán til lögreglunnar. Þrátt fyrir þetta viljum við trúa því að göturnar í Helsinki séu öruggar og viljum ekki viðurkenna að fólki sé þar að jafnaði hætta búin.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Uropatruljen var gennem mere end 30 år dansk politis mest berømte og berygtede afdeling. Den blev sat ind mod Københavns hippier, bz?ere, rockere og narkohandlen på Christiania og Vesterbro i nogle af den moderne danmarkshistories mest dramatiske årtier.For første gang fortælles hele historien om Uropatruljen fra oprettelsen i 1969 til nedlæggelsen i 2001. Bogen er blandt meget andet baseret på interviews med en lang række urobetjente, som har stillet deres personlige arkiver til rådighed og fortæller åbent og ærligt om deres arbejde. Aktører fra Christiania samt kredsen af bz?ere og rockere fortæller også deres side af historien.UROPATRULJEN er en fortælling om voldelige konfrontationer og politiarbejde, der gik til kanten. Men det er også historien om menneskelighed og socialt engagement i en brutal verden blandt narkomaner og udstødte.

Sumarið 1997 hófst ein umfangsmesta lögreglurannsókn sem fram hefur farið á Íslandi, rannsókn sem hefur gengið undir nafninu MÁLVERKAFÖLSUNARMÁLIÐ. Málið snerist um að forráðamaður stærsta uppboðshúss landsins var grunaður um að hafa falsað eða látið falsa hátt í 200 málverk eftir flesta þekktustu og dáðustu listmálara Íslands og síðan blekkt viðskiptavini til að kaupa verkin. Grunur lék á um að um skipulagða brotastarfsemi hefði verið að ræða sem hafi staðið yfir árum saman. Mikið var fjallað um málið í fjölmiðlum enda hafði það slík áhrif á málverkamarkaðinn á Íslandi að eftirspurn eftir myndverkum eftir látna, íslenska málara dróst verulega saman og verð féllu. Vantraust ríkti á íslenskum listaverkamarkaði sem varla hefur gróið um heilt enn. Áhrifin, sem málið hafði á feril og orðspor listamannanna sjálfra, voru þó enn alvarlegri, ekki síst þar sem þeir voru allir látnir og gátu því ekki sjálfir borið hönd fyrir höfuð sér. Segja má að tilraun hafi verið gerð til að breyta ásýnd og listamannaferli 13 af ástsælustu listmálurum Íslands. Heildarrannsókn málsins tók alls um 6 ár en ekki var unnt að beita hefðbundnum rannsóknaraðferðum nema að litlu leyti enda hafði engin sambærileg rannsókn fyrr verið framkvæmd á Íslandi. Þrátt fyrir nákvæmar athuganir víða um heim gátu rannsóknarar ekki fundið erlendar rannsóknir sem unnt var að byggja einstaka rannsóknarþætti á heldur urðu þeir að leita til fjölmargra innlendra og erlendra sérfræðinga og raða einstökum niðurstöðum þeirra saman í rannsóknarniðurstöður. Í þessari grein verður fjallað um fyrri hluta þessa máls sem varðar 3 málverk en sérstök ákæra var gefin út vegna þess hluta. Um síðari hluta málsins, sem snerist um 180 myndverk, verður fjallað síðar. Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Wissum-sagen fra midten af 1990’erne blev kendt som en af danmarkshistoriens største svindelnumre. Det er historien om, hvordan en karismatisk og skruppelløs svindler fra Israel forblændede en række danske topadvokater, bankdirektører, revisorer og finansfolk, så de kom til at tro, at han var god for milliarder af kroner og interesseret i at indgå handler og aftaler, der var til alles fordel.Bogen fortæller, hvordan han levede et liv i luksus på Royal Hotel, kørte rundt i en Jaguar og købte en luksusvilla i Vedbæk samt to Ferrarier, uden at nogen anede, at han ikke havde råd til noget af det. Samtidig er det historien om erhvervsadvokaten Christian Harboe Wissums forfærdelige tur gennem det danske retsmaskineri, da han var blevet beskyldt for bedrageri, mandatsvig og underslæb. Christian Harboe Wissum, der efter over et års tovtrækkeri endelig blev frifundet, er blot en af de mange involverede, der har ladet sig interviewe til denne bog, der er mere spændende end selv den mest hæsblæsende thriller.Niels Lunde (f. 1962) er en dansk journalist, erhvervskommentator og tidligere chefredaktør for Berlingske Tidende og Dagbladet Børsen. Han er oprindeligt uddannet cand.scient.pol. fra Aarhus Universitet og har udgivet en lang række både skønlitterære og faglitterære bøger.

Í janúarmánuði 1995 gerði langvarandi óveður á Vestfjörðum með stöðugri snjó- komu og hvassviðri. Snjóflóð tóku sinn toll og kostuðu mörg mannslíf í þessu litla samfélagi, auk þess sem þau ollu miklu eignatjóni. Í heila viku ógnaði snjóflóðahætta nánast allri byggð á stóru svæði. Þjóðin öll stóð frammi fyrir at- burðum sem fæsta hafði órað fyrir að gætu gerst. Allir þeir sem börðust við ofurefli máttarvaldanna á hamfarasvæðinu lögðu meira af mörkum en hægt er að ætlast til af mannlegum mætti. Við vottum þeim virðingu okkar. Önundur Jónsson yfirlögregluþjónn á Ísafirði var við störf á þessum tíma. Hann segir hér sögu sína. Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Hér er sagt frá kræfum náunga sem heimsótti Ísland sumarið 2000. Hann kom víða við og stal miklum verðmætum. Sumt af þýfinu fannst hérlendis en annað hafði verið sent úr landi. Tveir rannsóknarlögreglumenn fóru til Rúmeníu og sóttu mikið af munum sem voru frá Íslandi.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Hér segir frá manni sem dreymdi um að vera höfuðpaur í glæpastarfsemi en komst ekki svo langt, alla vega ekki í fyrstu tilraun. Lögregla rannsakar hér áhugavert mál um glæpamenn með öflugt hugmyndaflug sem er því miður nýtt á dræmum sviðum, nánar tiltekið við fíkniefnasmygl. Lögregla kemst á snoðir um áætlanir glæpamanna fyrir tilviljun en verður að fylgja leikreglum til að ná í skottið á fíkniefnasmyglurum. Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ástæðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Í þessari fjórðu bók í bókaflokknum Norræn Sakamál eru alls fjórtán frásagnir af ólíkum sakamálarannsóknum og baráttu lögreglunnar við ýmiskonar glæpastarfsemi. Þar á meðal eru fjórar íslenskar sögur. Efni bókarinnar helgast að öllu jöfnu af því sem markverðast hefur verið að gerast í sakamálarannsóknum á Norðurlöndunum á liðnum misserum. Efnisvalið kann því að vera mismunandi á milli ára, allt eftir því hvaða frásagnir eru í boði hverju sinni í sameiginlegum gagnabanka Norrænu Sakamálabókarinnar.Öll þau erlendu mál sem fjallað er um í bókinni að þessu sinni hafa vakið mikla athygli og umræðu á þeim slóðum þar sem þau gerðust. Þau hafa beint sjónum manna að rannsóknum málanna og dómsuppkvaðningum í kjölfar þeirra.Því er haldið fram að heimurinn hafi breyst mikið á síðari árum, ekki síst eftir hryðjuverkaárásirnar í Bandaríkjunum þann 11. september 2001. Það gerist sífellt algengara að ýmsir öfgahópar beini sjónum umheimsins að sér og sjónarmiðum sínum með ýmiskonar ódæðisverkum. Sem betur fer höfum við íslendingar sloppið við þessa ógn fram til þessa. Aðrar norðurlandaþjóðir hafa ekki verið jafn heppnar og þar hafa verið starfandi skipulagðir hópar hryðjuverkamanna eins og fram kemur í athyglisverðri grein Per Larsen yfirlögregluþjóns í Kaupmannahöfn. Hann fjallar um þau hryðjuverk sem framin hafa verið í Danmörku og hópana sem staðið hafa að baki þeim.Það er von okkar sem stöndum að útgáfu þessarar bókar, að lesendur hennar verði einhvers vísari um hið fjölbreytta starf lögreglumannsins nú á tímum. Ef svo er, þá er tilganginum með útgáfu bókarinnar náð.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Fjórir ungir menn frá bænum Galati í norðausturhluta Rúmeníu hittust á óþekktum stað á Ítalíu og sammæltust þar um að fara saman í skemmtiferð. Enginn þeirra var með peninga meðferðis þegar þeir fóru frá Ítalíu eða þá að peningarnir voru búnir þegar þeir komu til bæjarins Torgau í Þýskalandi þar sem þeir frömdu tíu innbrot og stálu BMW-bifreið. Það er óljóst hvort þeir ætluðu sér til Danmerkur frá upphafi en þar enduðu þeir og þar hófst leitin að þeim.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ástæðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Fáir menn verða goðsagnir. Enn færri verða það í lifanda lífi. Á okkar dögum er jafn- vel einungis hægt að nefna John F. Kennedy, Móður Teresu og Nelson Mandela. Í heimi afbrotanna kemur sjaldan fyrir að nokkur maður verði goðsögn. Þó þekkjast nokkur dæmi þess að afbrotamaður hafi orðið að goðsögn eftir dauða sinn, eins konar Hrói höttur með tímanum. Sjaldan fer þannig um afbrotamann meðan hann er sjálfur á lífi. Undantekning frá reglunni er þó til dæmis enski lestar- ræninginn Ronald Biggs. Það er Svíinn Clark Olofs- son sem hefur komist næst því að verða lifandi afbrota- goðsögn á Norðurlöndum. Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Meðal verkefna efnahagsbrotadeildar Ríkislögreglustjórans er móttaka tilkynninga sem bankastofnunum og fleiri aðilum ber að senda lögreglu, hafi þeir grun um að fjármunir, sem einstaklingar eða lögaðilar höndla með, hafi verið fengnir með ólögmætum hætti, eins og nánar er lýst í lögum um aðgerðir gegn peningaþvætti. Umtalsverður fjöldi slíkra tilkynninga berst á ári hverju, sem margar hverjar koma að miklu gagni við uppljóstrun ýmissa brota. Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Í desember 1998 bárust lögreglunni kærur á hendur 49 ára karlmanni fyrir kynferðisbrot gagnvart tveimur unglingsstúlkum, 14 og 15 ára gömlum.Á meðan yfirheyrslum stóð sýndi sakborningur endurtekið furðulega hegðun og var hann einnig þekktur meðal lögreglumanna fyrir að vera sífellt í útistöðum við fólk og yfirvöld.Það sem réði úrslitum hvað sönnunarfærsluna varðar var húsleitin sem gerð var á heimili sakbornings, en þar kom margt í ljós sem varpaði nýju ljósi á málið og manninn.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Þetta er frásögn um það hvernig líf manns getur breyst, þegar örlögin leika sitt duttlungafulla spil, hvernig ósköp venjulegur og rólegur maður breytist í ógnvæn- legan Rambó. Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Mál það sem hér verður rakið vakti mikla athygli á sínum tíma. Ung kona hringir til lögreglunnar í Kópavogi klukkan 20.30 að kvöldi og segist vera farin að óttast um sambýlismann sinn sem hún hefði ekki heyrt neitt frá síðan klukkan 10.00 um morguninn. Stuttu síðar hófst umfangsmikil leit aðstandanda að hinum týnda. Við rannsókn lögreglu kemur á daginn að einn aðstandenda hagar sér nokkuð grunsamlega. Tæknirannsókn leiðir síðan í ljós hver sé sekur.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ástæðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Framhjáhald, hjónaskilnaðir, kynsvall, makamorð. Og allt gerðist þetta í sænskum hvítasunnusöfnuði.Handrit að afþreyingarmyndaflokki í sjónvarpinu hefði varla getað verið magnaðra, furðulegra né ólíklegra. En þetta var veruleiki!Atburðarásin í Knutby, opnaði nýjar gáttir í sænskri afbrotasögu; í ljós kom að ungt fólk, sem virtist vera á góðu róli félagslega og var þar að auki tengt innbyrðis af sterkri trúariðkun, reyndist töluvert öðruvísi en virtist við fyrstu sýn. Og lykilinn að þessu þekkjum við: Haustið 2004 var sálnahirðir safnaðarins dæmdur í ævilangt fangelsi fyrir að hafa myrt seinni eiginkonu sína. Hins vegar var hann sýknaður af ákæru um að hafa myrt fyrri eiginkonu sína sem lést við dularfullar aðstæður árið 1999.Hér skýra rannsóknarlögreglumenn frá atburðarásinni. Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ástæðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Fjórir piltar á menntaskólaaldri sem bjuggu á Esbo gerðu sér áætlun til þess að verða ríkir. Þetta mál varð virkilega umsvifamikið og aðeins yfirheirslurnar spanna 262 blaðsíður. 27 einstaklingar voru yfirheyrðir. Á meðan á rannsóknarvinnunni stóð voru 36 sjálfstæð atvik rannsökuð til að öðlast betri yfirsýn yfir málið. Atburðarásin hefst 16. júlí 2001 þegar piltarnir hafa tekið ákvörðun um að myrða tvær manneskjur. Farsímasölumanninn Mauri Huhta og konu hans Eeva.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ástæðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Frosti Sæmundsson rannsóknarlögreglumaður, sem þýddi þessa grein úr norsku, var búsettur í Noregi í 15 ár. Hann bjó í bænum Bryne, þar sem morðið, sem hér er til umfjöllunar var framið. Morðið vakti geysimikla athygli í bænum þar sem þetta var fyrsta morðið sem þar hafði verið framið í mannaminnum. Mikið var fjallað um málið í fjölmiðlum, bæði í bæjarblaðinu í Bryne, þar sem Frosti starfaði og einnig í útvarpi og sjónvarpi um allan Noreg.Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.

Að lenda í lífshættu er eitthvað sem flestir lögreglumenn upplifa einhvern tímann í starfi sínu og slíkir atburðir gera ekki boð á undan sér. Þá þarf að bregðast við á örskotsstundu og taka augnabliksákvarðanir. Eftir á hefur maður oft hugleitt hvort brugðist hafi verið rétt við og hve mikil hættan hafi raunverulega verið? Ég ætla að fara yfir atburð sem ég og félagi minn lentum í aðfaranótt sunnudags í febrúar- mánuði 1997. Í bókunum „Norræn sakamál" segja íslenskir lögreglumenn frá merkilegum málum sem þeir hafa unnið að, gera grein fyrir atburðarrás glæpanna, rannsókn þeirra og gefa raunsanna lýsingu á glæpamönnunum og ást- æðunum sem liggja að baki voðaverka, bæði með sögum frá hinum Norðurlöndunum og raunsönnun íslenskum sakamálum.